Największą gwiazdą pierwszego dnia będzie Siergiej Lebiediew, rosyjski pisarz, który od kilku lat mieszka w Niemczech. Lebiediew trzykrotnie był nominowany do Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus. W 2020 roku przekład „Dzieci Kronosa" autorstwa Grzegorza Szymczaka został doceniony w plebiscycie czytelników i otrzymał nagrodę im. Natalii Gorbaniewskiej.

Po ataku Rosji na Ukrainę, w marcu w 2022, Lebiediew wystosował list, w którym pisał m.in.: że „Federacja Rosyjska jest krajem wielonarodowościowym. Federacja Rosyjska jest krajem rasistowskim". Spotkanie z Lebiediewiem o godzinie 17 poprowadzi Natalia Soszyńska, a przekładać będzie reporterka Stasia Budzisz.

Kilka dni po wybuchu wojny napisał odezwę, w której nazwał Rosję państwem rasistowskim. Wyznał też, że dopóki zbrodniarze nie zostaną osądzeni, Rosjanie nie mają prawa prosić Ukraińców o wybaczenie. Siergiej Lebiediew to wyjątkowy rosyjski pisarz, nie tylko z uwagi na swoją polityczną postawę, ale także zniewalające piękno języka literackiego. Z dogłębnością geologa – warstwa po warstwie – opisuje rosyjską historię, tak by słowem pokonać niepamięć, która winna jest odradzającemu się złu. W „Raporcie o książkach” rozmowa o tym wyjątkowym pisarzu, oraz fragmenty jego prozy.

Czytam czworoksiąg Lebiediewa od pierwszego tomu, od paraliżującej Granicy zapomnienia, do której dzięki oficynie Claroscuro kolejne tytuły dołączały rok po roku tak zgrabnie, jakby ktoś wpuszczał kolejne naboje (bardzo ciężkie, chromowane, naoliwione ziarna) w bęben nagana. Metaliczna to proza, przyrównywałem już ją gdzieś do zgrabnej herbacianej łyżeczki, która wypala świat wokół, bo odlano ją z polonu; pisałem, że po skończonej lekturze można poczuć się, jakby opuściło się czaszę wielkiego dzwonu, ogłuszonym i oniemiałym, z mosiężnym smakiem w ustach.

O prozie Siergieja Lebiediewa pisze Wojciech Stanisławski

Etyczna ślepota się bierze nie z tych tekstów, które zostały napisane, lecz z tych, których nie napisano. Współczesna kultura Federacji Rosyjskiej nie omówiła całego zbioru idei. W ostatnich trzydziestu latach rosyjska literatura i życie znajdowały się w światach równoległych.

Z naszym autorem rozmawia Piotr Oleksy

Rosjanie to lud, który nienawidzi wolności, uwielbia niewolnictwo, kocha kajdany na swoich rękach i nogach oraz swój własny brud zarówno fizyczny, jak i moralny. I do jednego jest tylko gotów w każdej chwili – do stłamszenia wszystkich i wszystkiego.

Iwan Szmielow o swoim narodzie

Granica zapomnienia to refleksja nad dziedzictwem totalitaryzmów. Przez to, że książka ta podejmuje ten nadrzędny temat - świata po katastrofie - jest bardzo głęboko zanurzona w rosyjskim kontekście. Jednak nie jest tytułem dotyczącym wyłącznie rosyjskich problemów. Dotyczy także tych uniwersalnych, takich, które w filozofii związane są z refleksją nad dziedzictwem totalitaryzmów - mówił w Polskim Radiu 24 Tomasz Herbich (filozof, eseista, współpracownik rocznika "Teologia Polityczna").

Rozmawiają Filip Memches i Tomasz Herbich

Nie ma tu patosu, zbędnych przymiotników, szybkie dialogi mówią o położeniu bohaterów więcej niż ciągnące się stronami opisy. To wartka opowieść, tekst, który nie tylko pozwala zrozumieć świat, do którego nie mamy dostępu i wstępu - Mehdi jest bezkompromisowa i, nie mam powodu sądzić inaczej, wiarygodna oraz kompetentna - ale także piekielnie trudną sytuację, z którą kolejni francuscy politycy zwyczajnie nie potrafią sobie poradzić.

Nogaś na stronie

Zamieszczone tu opowiadania reprezentują to, co najlepsze z amerykańskich tomów serii noir, a lista autorów obejmuje praktycznie każdego, kto znalazł się w zestawieniach kryminalnych bestsellerów w ostatnim czasie...

Booklist

Wysublimowana powieść noir. Doskonale opanowany styl na usługach wspaniałych postaci. Prawdziwe odkrycie.

RTL

Siergiej Lebiediew to największy, moim zdaniem, talent współczesnej literatury światowej (...) Nie znam doskonalszego artystycznie rozrachunku z dziedzictwem morderczej działalności imperium.

Profesor Andrzej Nowak